zondag 1 augustus 2010

Van negativiteit naar positiviteit (met Onno Hamburger)

In de vorige eeuw kon Jack Welch nog CEO van de eeuw worden door uit te blinken in brutaliteit en negativiteit door bijvoorbeeld vol trots jaarlijks 10% van zijn managers te ontslaan. Jack stond ook wel bekend als Neutron Jack door zijn gevreesde eigenschap mensen massaal te ontslaan maar de gebouwen onberoerd te laten. Jack werd in zijn tijd geëerd en bewierookt. Toch past hij niet meer in deze tijd en is zeker geen nieuwe leider. Maar waarom eigenlijk niet?

Mensen achter de lopende band blijven door angst in het gareel hun geestdodende werk doen. Angst is een sterke drijfveer, maar steeds minder mensen in onze maatschappij werken tegenwoordig nog achter de lopende band. In toenemende mate worden repeterende taken overgenomen door computers of verdwijnen naar het buitenland. De nieuwe banen vragen om een heel ander gedrag en attitude. Daarom zouden leiders van de toekomst veel meer gericht moeten zijn op wat goed gaat en wat mensen goed doen. Vroeger werden medewerkers opgeleid tot het vervullen van een rol waarbij vervangbaarheid een belangrijke doelstelling is. Tegenwoordig wordt van medewerkers verwacht dat ze innovatief, pro-actief en zelfsturend zijn. Moderne organisaties creëren daarom clubjes van slimme, talentvolle mensen om de concurrentie voor te blijven. Talent ontwikkel je niet door mensen laten focussen op wat ze niet kunnen maar ze juist uit te dagen op waar ze goed in zijn.

Mensen die lekker in hun vel zitten functioneren aanmerkelijk beter. Logisch zou je zeggen, maar pas recentelijk begint het ook op de werkvloer door te dringen waarom dit van belang is. Uit onderzoek blijkt dat medewerkers die meer positieve gevoelens in hun werk ervaren:

• Creatiever en innovatiever te zijn

• Hun doelen sneller bereiken

• Betere interactie hebben met hun baas en collega’s

• Sneller en meer leren

• Beter omgaan met veranderingen

• Beter om kunnen gaan met stress

• Gezonder zijn! (dit leidt o.a. tot minder verzuim)

(Bron: www.gelukkigwerken.nl)

Een grote mate van flexibiliteit, creativiteit, teamwork en beter omgaan met toenemende druk zijn competenties die we nodig hebben in deze tijd van voortdurende veranderingen, de druk om met minder mensen meer te bereiken en de toenemende behoefte aan teamplayers. Logisch dus dat nieuwe leiders meer aandacht vragen voor het positieve. Toch merk ik in de dagelijkse praktijk als leidinggevende dat mijn aandacht vaak sneller gaat naar wat niet goed gaat! Herkenbaar? Hoe komt dit dan? Waarom is het vaak gemakkelijker aandacht te geven aan wat niet goed gaat?

Mensen zijn gevoeliger voor negatieve impulsen dan voor positieve impulsen. Door de evolutie heeft een negatieve impuls vijf keer zoveel impact als een positieve. Negatieve emoties zoals angst en boosheid zijn dus een goede manier om mensen in beweging te krijgen, maar nieuw gedrag zullen deze mensen niet vertonen. Vermijdend en reflexmatig gedrag wel. Bij sterke negatieve emoties gaat zelfs een proces in werking wat corticale inhibitie wordt genoemd. Een fysiek verschijnsel waardoor nadenken wordt bemoeilijkt en alleen reflexmatig gedrag wordt tentoongespreid. Vanuit evolutionair perspectief erg begrijpelijk. Wanneer namelijk een tijger voor je neus staat, moet je niet rustig gaan nadenken of het nou een Sabeltandtijger is of een Siberische tijger. Je moet reageren! In de huidige tijd komen we echter geen tijgers meer tegen, maar complexe vraagstukken. En om die de baas te zijn hebben we nu juist wel onze gehele neo-cortex nodig!

Doordat we weten dat negativiteit krachtiger is dan positiviteit kunnen wij als bewuste, nieuwe leiders ervoor kiezen het anders te doen! Dat gaat ons veel opleveren. Zowel voor onszelf als onze teams. Maar hoeveel aandacht hebben we dan nodig voor het positieve? Is het voldoende om net iets meer aandacht te richten op het positieve of is een andere verhouding ideaal? Uit onderzoek blijkt dat de juiste verhouding negativiteit : positiviteit ongeveer 1:3 (2.91 precies) is.

Daarbij geldt dat we ook niet moeten overdrijven. Veel mensen denken bij positief gelijk aan positief denken (Ratelband!), een eeuwige glimlach en dat alles leuk moet zijn. Dit is niet het geval. Sterker nog: uit onderzoek (zie Fredrickson) blijkt een gedwongen focus op positief denken of gedwongen glimlachen (zoals bij stewardessen) kan leiden tot een sterke toename aan stress en meer ongeluksgevoelens op het werk. Het gaat dus niet om externe positiviteit maar duurzaam gelukkig voelen (intern). Bij dat laatste kan je bijvoorbeeld plezier, voldoening en zingeving als aspecten van gelukkig werken onderscheiden. Keihard werken om tot een goed resultaat te komen, andere mensen helpen door jouw talent vol in te zetten, zijn voorbeelden van acties die leiden tot gelukkig werken maar hoeven op het moment zelf niet altijd tot een glimlach te leiden!

Geen opmerkingen: