‘Leiderschap: de uitdaging tussen ambitie(s) en realiteit in tijden van crisis’

Ik scoor hoog op ambitie, dat is een gemeten feit. Of ik realistisch ben is maar de vraag. Laat staan of ik daar een goede balans tussen aan kan brengen. Ik geloof wel met hart en ziel in leiderschap. Ik geloof dat leiderschap leidt tot minder lijderschap en daarmee tot een mooiere wereld. Zolang ik leef geloof ik daarmee ook in mogelijkheden, dat dingen lukken als je maar je best doen. En dat je dat dus moet doen: je best. En veel dingen zijn goed gelukt, al zeg ik het zelf: een stichting die uitdagende, grensverleggende vakanties organiseert voor jonge mensen met een lichamelijke handicap, een bedrijf waar veel vertrouwen is, we deelnemers trainen om veel leiderschap te laten zien door dat zelf zoveel mogelijk van te laten zien, twee prachtige jongens, drie boeken, een huis vlakbij het strand, lieve vrienden en een hoop surfplanken.

Er is ook veel niet gelukt, tot mijn stomme verbazing. Hard werken bleek niet altijd genoeg. Leiderschap is niet zo moeilijk als de zon schijnt, de economie bloeit en je jezelf goed voelt. Maar vaak gaat het niet zo. Dan valt het weer tegen, breekt een crisis aan en heb je een offday. Leiderschap gaat juist om die momenten, is me steeds duidelijker geworden. Hou je dan je rug recht? Durf je dapper te zijn? Durf je dan jezelf te laten zien, je eigen koers te blijven varen?

In 2010 ging het slecht met mijn bedrijf. Heel slecht. De economie viel tegen en ingecalculeerde grote opdrachten bleven uit. En ik had het niet goed gedaan de jaren ervoor. Financieel had ik mijn bedrijf niet gezond gemaakt. Te weinig winst gedraaid en dus geen reserves opgebouwd om de tegenvallers op te vangen. Het leidde ertoe dat ik vijf geweldige mensen moest ontslaan. Het werd een zwarte zomer voor hen en voor mezelf.

Ik had net daarvoor een boek over vertrouwen en transparantie geschreven en vond dus niet dat ik mooi weer moest spelen naar de buitenwereld toe. Na overleg met mijn collega’s schreef ik over onze situatie en bracht dat naar buiten via een blog en twitter. Ik vond het misschien wel het spannendste wat ik ooit heb gedaan… De reacties waren overweldigend en erg troostrijk. In die donkere dagen was het mooi om te ervaren dat kwetsbaarheid en openheid tot mooie dingen leidden.

Het afgelopen jaar stond in het teken van mijn nieuwe boek: ‘Nieuwe Leiders gevonden’ en al het werk daar omheen. Het werd me steeds duidelijker dat van al het leiderschap dat ik in mijn werk liet zien, ik nauwelijks een fractie daarvan mee naar huis nam. Daar hoopte ik teveel, klaagde teveel, huilde teveel en liet ik me teveel meenemen in een situatie die ik niet wilde. Het bizarre is dat ik dit pas zag, toen ik me sterk genoeg voelde om los te laten. Wat ik moest loslaten was mijn ideaal: mijn droom van een ‘normaal’ gezin. ‘Loslaten vergt vaak meer moed dan vasthouden’, las ik ergens in een tweet van Jan Bommerez en die woorden bleven maar nagalmen in mijn hoofd. Nu, een half jaar later, heb ik ze wel begrepen.

Ik geloof dus nog steeds en misschien nog wel meer in leiderschap. Dat je veel in eigen handen hebt en dat het gaat om om te gaan met wat er is. Niet teveel in het verleden te blijven hangen en niet teveel hopen op dat wat komen gaat. Ik surf graag en dat lukt alleen als ik gefocussed ben op de golf en me durf te laten gaan.

Leiderschap in organisaties gaat ook steeds meer om lef en jezelf laten zien. ‘Leiderschap is de combinatie van kracht en kwetsbaarheid in hetzelfde moment’, zegt Raymon Geurts in mijn boek. Natasja Bovee zegt daarin: ‘leiderschap gaat over jezelf niet groter en kleiner maken dan je bent’. Mijn inschatting daarnaast is dat leiderschap steeds minder wordt gekoppeld aan een functie, maar een belangrijke attitude van de medewerker zelf wordt.

Leiderschap in organisaties zorgt ervoor dat organisaties gaan overleven in deze crisistijden. We zoeken mensen die hun best doen, gedreven, geïnspireerd zijn en intrinsiek gemotiveerd zijn. We zoeken, kortom, leiders. Die leiders krijgen we steeds meer als we hier ruimte aan geven, vertrouwen. De leiders die leiderschap faciliteren in crisistijden, zijn dus de leiders waarnaar we op zoek zijn. Geen egogedreven zenders, maar ‘gewoon’ aardige mensen die zelf veel leiderschap laten zien en werken volgens de nieuwe 3 R’en: Richting geven, Ruimte bieden en Resultaten boeken. Die genoeg visie hebben om een inspirerende, avontuurlijke koers uit te zetten, het vermogen hebben (en genoeg egobewustzijn) om dan de anderen zelf de weg ernaar toe te laten ontdekken en het lef hebben om mensen aan te spreken op hun resultaten. Mensen die zichzelf kennen en daarmee om kunnen gaan. Die excuses aanbieden als ze fouten maken en applaus geven aan de mensen die dat verdienen. Die mensen zoeken we. En dat zoeken we ook steeds meer in onszelf.

Ik vind soms verrassend veel leiderschap in mezelf en soms verrassend weinig. Leiderschap is misschien wel juist de combinatie van ambitie en realiteit. Geloven in dat veel kan in deze wonderlijke wereld en tegelijkertijd het doen met wat zich aandient. Ik ben dus zeker niet het rolmodel als het gaat om ten alle tijde leiderschap laten zien. Ik ben wel het rolmodel als het gaat om het werken aan, worstelen met, en bovenal geloven in leiderschap. En dit doorgeven aan anderen. Zoals nu J.


Als je dit vindt, dan zou ik het heel fijn vinden als je op me stemt via: http://www.lofnextrolemodel.nl/members/ticapeeman/